A. ATURIPUN PANATACARA ING PURWAKANING ATUR PANATACARA
Assalamu’ alaikum wr. wb.
Nuwun, ingkang tuhu kinabekten para sesepuh tyang pinisepuh ingkang anggung mestuti mring pepoyaning kautaman. Para Panembang panembating praja, kirarya pangayoming para kawula dasih ingkang tuhu pantes sunudarsana. Sumawana sanggyaning para rawuh kakung saha putri ingkang tansah sinugata ing kaurmatan.
Ngengeti panjenengan sdaya lan kula jejering titah ingkang tansah kapurba kawasesa denin Gusti ingkang Maha Kawasa, pramila sumangga langkung rumiyin kla dherekaken, tansah hangunjukaken puji syukur wonten sahadhap pepadaning Gusti ingkang Maha Agung, dene sampun kepareng hamirahaken kekiyatan tuwin kawilujengan, satemah panjenengan sedaya pawiwahan wanci punika kanthi winantu ing karaharjan.
Salajengipun, tuhu linepatna ing deduka tinebehna ing salwiring sesendhu, dene kula cumanthaka lumarab atur, satemah hanggempil kamardikan nyigeg nggenya nembe wawn pangandikan. Nunggih awrata mundhi dhawuhipun Radyan Harjuna kula kapiji kinen andherekaken lampahing upacara wiwahan dhauping pinanganten sarimbit, nenggih putra putrinipun R. Harjuna ingkang asesilih Rara Pergiwa, dhaup kaliyan Bagus Kacanegara, atmaja kakungipun Radyan Werkudara, ingkang lenggah dedalem ing Unggul Pawenang.
Namung saderengipun. nglenggana bilih kula hamung boboting tiyang cubluk ambalilu, konthong ig seserepan miwh asor ing samukawis, pramila tan jangkeping trapsila punapa denewonten cupet cewet atur kula ing mangke, ingkang saestu tan saged adamel suka reraning penggalih panjenengan sedaya, keparenga kula hangandhang rumentahing sih pangaksama.
Sanggya adilenggah ingkang tuhu kinurmatan wondene rerocening adicara ingkang badhe hangrenggani wiwahan ing wanci punika, nuninggih kadi ingkang badhe katur makaten :
o Titilaksana ingkang sepisan Pambuka
o Kalajengaken ingkang sepisan urut kalih nenggih lumarabing sri atmaja pangantin putri ing sasana rinengga.
o Ingkang rinacik ing adicara urut tiga, rawuhing pengantin kkaung kalajengaken Srah penampi.
o Wondene adicara angka sekawan, upacara adat panggihing pinanganten sarimbit.
o Waosan pustaka Suci Al Qur;an, rinacik ing adicara urut gangsal.
o Ndungkap adicara angka enem, nenggih atur pambagyaharja.
o Kirabing temanten, rinonce ing adicara angka pitu
o Saparipurnaning Kirab, tumuli hangancik adicara angka wolu nenggih wedharing Sabda tama.
o Lajuning upacara dungkap adicara urut sanga nenggih Hastungkara utawi do’a.
o Wondene adicara angka sedasa, Panutup
Makaten sagung adilenggah ingkang tuhu kinurmatan, reroncening adicara ingkang badhe hangrenggani pawiwahan ing wanci punika.Salajengipun kanthi tansah hanyadhong pangayoman mring Gustendhing, ingkang Maha Agung, mugi tumapaking gati wiwit purwamadya dumugi wasana tansah lulus raharja kali sing sambekala, keparenga upacara tumuli badhe kula adani. Pinangka pambuka, kula hangaturake sesanti, PAMIYAKING WARANA KINARYA SARANA HAMEMAYU HAYUNING SASAMA. Katur sagung para rawuh, kula dherekaken sekeca lenggah kanthi mardikaning penggalih, hangantu adicara salajengipun. Nuwun . . . Menai kairing gendhing, nengga ngantos gendhing suwuk . . .
B. NGATURAKEN SABEN ADICARA
1. Pengantin putri lenggah ing sasana rinengga
Para rawuh kakung saha putri ingkang tuhu berbudi mahambeg darma.
Ing salebeting panti busana, pinanganten putrid sampun purna nggenya hangrasuk busana pengantin. Keparenging karsa nedya hangrumiyini lenggah ing sasana rinengga.
Pramila katr Juru pangdi busana, keparenga hamratitisaken adicara punika. Katur juru panata pita suwara kasuwun hangiringi kanthi larasing gendhing ktw. Puspawarna laras pelog pathet barang ( = utawi ketawang Sekarteja laras Slendro pathet manyura ), sumangga.
( Cathetan : Menawi kairing gangsa gesang, nyuwunipun gendhing dhateng para kadang pangrait, saged naming kanthi sasmita. Upaminipun makaten : Lumarabing sri atmaja panganten putrid ing sasana rinengga, kairing para warara lamun cinandra yayah kairing sekar kang mawa teja. ( utai kairing sekar kang manca warna = Ktw Puspawarna ).
. . . Gendhing mungel . . . Panganten miyos .
Menawi badhe kacandra, sesampunipun gendhing dhawah gong lajeng kacandra.
. . Tuladha panyandra. Badhe kaaturaken ing wingking . .
Menawi mboten kacandra karana Panatacara dereng wasis nyandra, sampun kersanipun lumampah kanthi kairing gendhing. Sasampunipun Penganten lenggah, Panatacara lajeng matur :
Sagung para rawuh ingkang tuhu minulyeng budi, ing mangke Pinanganten putri sampun lenggah ing dhampar pinasri. Pramila dhumateng kadang panata pita swara, keparenga hanyigeg larasing gendhing ingkang nembe kapiryasa (menawi gendhing dereng suwuk).
2.Rawuhipun Pengantin Kakung
Sagung para lenggah ingkang winantu ing kaharjan. Adicara urut tiga, nenggih rawuhipun Pinanganten kakung. Awit saking punika, katur Manggalaning Pangombyong penganten kakung, jengkar saking panti palereman, manjing sasana wiwahan. Dhumateng Juru panata pita swara, kasuwun ambiwadha rawuhipun Penganten kakung kanthi larasing gendhing Ladrang Wilujeng laras Pelog pathet baran, sumangga.
. . . Gendhing mungal, lajeng kacadra. . .
Menawi mboten kacandra, lampahipun kados ing nginggil. Sasampunipun Panganten Kakung dumugi ngajeng kori/Tarub, badhe Srah penampi, aturipun Panatacara :
Kandheg nggeya lumaksana Penganten Kakung miwah para pangayab, dupi badhe tumapak adicara srah penampi. Pasrahing Penganten Kakung kasarira Radyan Setyaki, ingkang ing mangke badhe katampi dening Radyan Nakula, pinangka sulih sarira R. Harjuna. Pramila katur Radyan Setyaki Sumangga dhumateng Panata pita swara, kasuwun hanyigeg larasing gendhing ingkang nembe kapiyarsa ( menawi dereng suwuk ).
. . . Sabda pasrah R. Setyaki . . . Purna.
Aturipun Panatacara :
Satuhu tata titi titis tatas, wedharing sabda pasrahing pengaten kakung. Tumuli gya katampi dening R. Harjuna, lumantar juru wicaranipun, ngenggih R. Nakula. Pramila katur R. Nakula sumangga.
. . . Sabda panampi R. Nakula . . . Purna .
Aturipun panatacara :
Paripurna adicara srah penampi penganten kakung, tumuli badhe hangancik salajengipun.
3. Adicara Panggih
Sanggyaning para rawuh kakung saha putri ingkang tansa sinuba ing akrami, sampun wahyaning mangsa kala tumapaking prastawa gati Panggihing Pinanganten sarimbit. Pramila :
Dhumateng Ibu Juru Sumbaga, keparenga hamratitisaken adicara punika.
Katur sagung para rauh, kasuwun mugi wonten keparengipun paring pangestu dhumateng pinanganten kanthi jumeneng sawatawis .
Kadang Panata Pita Swara, kasuwun ambiwadha kanthi larasing gendhing Kodhok ngorek – minggah Ktw. Laras maya Pelog barang.
4. Waosan Pustaka Suci Al Qu’ran
Para rawuh kakung saha putrid ingkang tuhu kinurmatan.
Upacara adat panggihing Pinanganten sarimbit sampun paripurna. Salajengipun hangancik adicara ingkang urut gangsal, nuninggih waosan Pustaka Suci Al Qur’ an, ingkang badhe kaaturaken dening Adimas Samsul Anwar. Namung saderengipun, dhumateng sagung para tamu kasuwun mugi wonten keparengipun hanentremaken suwasana satawis, murih saged hamangun khidmating adicara saha hangalap mufangating titilaksana.
Dhumateng adimas Samsul Anwar sumangga.
... Waosan purna . . .
Kanthi waosan Pustaka Suci Al Qur;an, mugi Alloh paring rohmad ing wiwahan wanci punika.
5. ATUR PAMBAGYAHARJA
Sanggya para rawuh kakung saha putrid ingkang satuhu berbudi mahabeg darma.
Ndungkap adicara urut enem, nenggih atur pambagyaharja saking kulawarga ingkang hamangku karsa. Saestunipun
- UPACARA ADAT
Salajengipun badhe katindhakaken Upacara adat, wiwit saking bobot timbang, Kacar kucur ngantos dhahar walimah. Pramila katur Ibu Juru Pangadi busana keparenga mratitisaken.
(Menawi upacara dhahar walimah sampun purna, lajeng besan rawuh)
- BESAN RAWUH
Kala mangsa menika, Besan sekalian kepareng badhe rawuh.
Pramila katur Radyan Sadewa sekalian garwa, kasuwun hangaturi besan sarimbit jengkar saking sasana palereman manjing sasana pawiwahan.
Katur Radyan Harjuna keparenga jengkar saking palenggahan hamapag rawuhing besan Sarimbit ing korining wisma pawiwahan.
Rawuhipun Besan kinurmatan gendhing Ladrang Tirta Kencana, Kadang Panata pita swara sumangga.
-------Gendhing Munya, kacandra ----- ngantos Besan lenggah –
- SUNGKEMAN
Sagung Hadilenggah ingkang tuhu kinurmatan, sasampunipun Rama Ibu pinanganten sarimbit kepareng lenggah, daya-daya pinanganten sekalian arsa hangaturaken Sungkem mring rama ibu. Pramila dhumateng Ibu Juru Pangadi Busana kasuwun amratitisaken Upacara sungkeman. Kadang Panata pita swara kasuwun hangiringi kanthi gendhing Ladrang Mugi Rahayu laras Slendro pathet manyura.
- TEDHAK CITRA
Upacara Sungkeman sampun paripurna, salajengipun Pinanganten sarimbit kepareng tedhak citra utawi Foto sasarengan Rama Ibu. Dhumateng kadang Juru Foto kaparenga hamratitisaken.
4. WAOSAN PUSTAKA SUCI AL-QUR’AN
Para rawuh kakung saha putrid ingkang tuhu kinurmatan.
Upacara adat panggihhing pinanganten sarimbit sampun paripurna. Salajengipun hangancik adhicara ingkang urut gangsal, nuninggih waosan Pustaka Suci Al-Qu’ran, ingkang badhe katuraken dening Adimas Samsul Anwar. Namung saderengipun dhumateng sagung para tamu kasuwun mugi wonten keparengipun hanentremaken satawis, murih saged hamangun khidmating adicara saha hangalap mufangating titilaksana.
Dhumateng adimas Samsul Anwar sumangga .
-------------- Waosan purna ----------------
Kanthi waosan Pustaka suci Al Qur’an , mugi Allah paring rohmad ing wiwahan wanci punika.
- UPACARA ADAT
Salajengipun badhe katindhakaken Upacara adat, wiwit saking bobot timbang, Kacar kucur ngantos dhahar walimah. Pramila katur Ibu Juru Pangadi busana keparenga mratitisaken.
(Menawi upacara dhahar walimah sampun purna, lajeng besan rawuh)
- BESAN RAWUH
Kala mangsa menika, Besan sekalian kepareng badhe rawuh.
Pramila katur Radyan Sadewa sekalian garwa, kasuwun hangaturi besan sarimbit jengkar saking sasana palereman manjing sasana pawiwahan.
Katur Radyan Harjuna keparenga jengkar saking palenggahan hamapag rawuhing besan Sarimbit ing korining wisma pawiwahan.
Rawuhipun Besan kinurmatan gendhing Ladrang Tirta Kencana, Kadang Panata pita swara sumangga.
-------Gendhing Munya, kacandra ----- ngantos Besan lenggah –
- SUNGKEMAN
Sagung Hadilenggah ingkang tuhu kinurmatan, sasampunipun Rama Ibu pinanganten sarimbit kepareng lenggah, daya-daya pinanganten sekalian arsa hangaturaken Sungkem mring rama ibu. Pramila dhumateng Ibu Juru Pangadi Busana kasuwun amratitisaken Upacara sungkeman. Kadang Panata pita swara kasuwun hangiringi kanthi gendhing Ladrang Mugi Rahayu laras Slendro pathet manyura.
- TEDHAK CITRA
Upacara Sungkeman sampun paripurna, salajengipun Pinanganten sarimbit kepareng tedhak citra utawi Foto sasarengan Rama Ibu. Dhumateng kadang Juru Foto kaparenga hamratitisaken.
4. WAOSAN PUSTAKA SUCI AL-QUR’AN
Para rawuh kakung saha putrid ingkang tuhu kinurmatan.
Upacara adat panggihhing pinanganten sarimbit sampun paripurna. Salajengipun hangancik adhicara ingkang urut gangsal, nuninggih waosan Pustaka Suci Al-Qu’ran, ingkang badhe katuraken dening Adimas Samsul Anwar. Namung saderengipun dhumateng sagung para tamu kasuwun mugi wonten keparengipun hanentremaken satawis, murih saged hamangun khidmating adicara saha hangalap mufangating titilaksana.
Dhumateng adimas Samsul Anwar sumangga .
-------------- Waosan purna ----------------
Kanthi waosan Pustaka suci Al Qur’an , mugi Allah paring rohmad ing wiwahan wanci punika.
5. ATUR PAMBAGYAHARJA
Sanggya para rawuh kakung saha putrid ingkang satuhu berbudi mahambeg darma.
Ndungkap adicara urut enem, nenggih atur pambagyaharja saking kulawarga ingkang hamangku karsa. Saestunipun R/ Harjuna nedya lumarab atur pribadi, parandene kabekta saking sanget bombing saha bingahing penggalih hanampi rawuh panjenengan sedaya, satemah tan saged kawijil sedya pamaturipun. Pramila atur pambagya harja badhe kasarira panjenenganipun R/ Wisnumurti. Katur R. Wisnumurti sumangga kula dherekaken jengkar saking palenggahan jumeneng ing sasana sabda, dhumateng R. Harjuna sekalian kasuwun jumeneng hangampingi.
---------------- Atur pambagya paripurna ----------------
Makaten wijiling atur pambagyaharja saking kulawarga ingkang hamangku karsa, ingkang sampun kawedhar lumantar R/ Wisnumurti.
6. KIRABING PENGANTEN
*) Kirab Kanarendran
Para tamu kakung saha putrid ingkang dahat minulyeng budi. Sampun sawatawis Pinanganten sarimbit nggenya lenggah ing dhampar pinasri. Keparenging karsa nedya manjing sasana busana, saperlu gantos busana. Pramila daya-daya hangancik adicara urut pitu, nenggih Kirabing Penganten. Dhumateng Ibu Juru Pangadi busana keparena hamratitisaken adicara punika (menawi wonten Subomanggala) dhumateng Ki Subomanggala keparenga siyaga ing diri sawega pita suwara., (menawi wonten Subomanggala) praptanipun Ki Subamanggala kairing gendhing Ayak-ayak Slendro manyuro, dene jengkaripun Pinanganten sarimbit keparenga hangiringi kanthi larasing gendhing Ktw. Langen gito sri narendra. -----------------gendhing mungel --- temanten manjing panti busana ------------Sanggya adilenggah ingkang tuhu winantu ing kawiryan.
Sinambi hangantu pinanganten sarimbit purna nggenya gantos busana, ing mangke para kadang mudha juru ladi kepareng sowan hangaturaken pasugatan katur sagung para tamu minulya. Pramila hambok bilih ingk mangke wonten ngarsa panjenengan kaaturaken pasugatan, kasuwun mugi wonten keparengipun hangedhapi pasugatan ingkang katur kanthi mardikaning penggalih/
Kinarya haminyak sepining suwasana, ing mangke badhe katur larasing gendhing ---------------------(sumangga mardika kapilih ingkang prayogi) Dhumateng kadang panatapita, sumangga.
*) Kirab Kasatriyan
Para rawuh kakung saha putrid ingkang tuhu kinurmatan. Ing mangke pinanganten sarimbit sampun purna nggenya gantos busana. Salajengipun kepareng badhe lenggah malih ing dhampar pinasri, kanthi rinumpaka ing adicara Kirab Kasatriyan. Pramila dhumateng Ibu Juru pangadi busana Ki Subomanggala, kasuwun hamratitisaken adicara menika.
Dhumateng kadang panata pita suwara , keparenga hangiringi kanthi larasing gendhing Ktw. Subokastawa Laras Pelog Pt. 6. ----------------Gendhing mungal, Temanten miyos ngantos lenggah) --------------------
7. SABDA TAMA/ WURSITAWARA
Sagung adilenggah ingkang tansah kinaroban robing samodra yuwana basuki.
Ing mangke Pinanganten sarimbit sampun lenggah malih ing dhampar pinasri. Ing semu kekalihipun tasih mangu-mangu jroning kalbu, karana rumaos kiranging sangu nggenya badhe hanggebyur ing samodraning agesang bebrayan. Pramila tansah hangantu paringipun wasita adi saking para sepuh.
Pramila daya-daya hangancik adicara ingkang urut 8 nenggih wedharing sabda tama, ingkang badhe dipun paringaken dening R/ Puntadewa. Katur Ingkang tuhu kinabekten, panjenenganipun R. Puntadewa, sumangga kula dherekaken.
-----------------Wursitawara kababar ngantos purna --------
Makaten wedharing wursitawara saking panjenenganipun R/ Puntadewa , mugi-mugi dening pinanganten sarimbit saged kancandhi pindha jimat paripih kinarya oboring lampah nggennya badhe lelumban ing madyaning agesang bebrayan.
8. HASTUNGKARA/ DO’A
Pra tamu kakung sumawana putrid ingkang tuhu kinurmatan.
Hangancik adicara ingkang urut 9 , nenggih paringipun puja hastungkara saking sagung para tamu, ingkang mangke kasuwun dipun pangarsani dening Eyang Wiyasa.
Katur Panjenenganipun Eyang Wiyasa, sumangga kula dherekaken
-----------------------Hastungkara purna --------------------
Sagung para rawuh ingkang minulyeng budi.
Saderengipun kula dherekaken hangancik adicara salajengipun, keparenga lajuning adicara kula sigeg langkung rumiyin, saperlu atur kalodhangan dhumateng para kadang juru ladi hangaturakaen pasugatan katur sagung para tamu minulya.
Pramila hambokbilih ing mangke wonten ngarsa panjenengan sedaya sampun kaaturaken pasugatan, kasuwun mugi wonten keparengipun hangedhapi pasugatan kanthi mardikaning penggalih. Kinarya hamyak sepining suwasana ing mangke badhe katur larasing gendhing ………….ing pangajab saged hanambahi raos eca nggenya hanikmati pasugatan.
9. PANUTUP
Sanggyaning para rawuh kakung saha putrid ingkang tuhu kinurmatan.
Mboten dangu malih pahargyan punika badhe paripurna. Namung Saderengipun kula dherekaken hangancik adicara panutup, keparenga kula ingkang piniji handherekaken lampahing adicara, saestu nglenggana kathah kekirangan saha kalepatan ingkang mboten adamel suka renaming penggalih sagung para tamu. Pramila kula namung saged hangaturaken tebah siti wohing dami kinukus binuntel roning kalapa, sedaya kekirangan saha kalepatan nyuwun gunging pangaksama.
Sagung Para tamu ingkang satuhu berbudi mahambeg darma. Pinangka pratandha paripurnaning pahargyan, pinanganten sarimbit jinajaran rama ibu keparenga jengkar saking palenggahan, tumuli jumeneng wonten korining sasana pahargyan, saperlu hanampi paring pangestunipun sagung para tamu.
Dhumateng Ibu Juru Pangadi busana kasuwun hamratitisaken, dhumateng kadang panatapita suwara, kasuwun hangiringi kanthi larasing gendhing Ayak-ayak umbul donga S1. Myr.
Ing wasana sumangga kula dherekaken hamungkasi pahargyan ing siyang punika kanthi hamemuji manjalmaning sesanti- Jaya-jaya wijayanti mugi rahayu ingkang samya pinanggih.
Pinangka panutuping atur, kula hangaturaken agunging panuwun, sugeng kondur mugi widada ing marga.
Wassalamu’alaikum wr. wb
Katrangan :
1. Ambokbilih wonten Panglipur (Hiburan) awujud Beksan / Tari, punapa sanesipun, inggih kedah dipun aturaken kanthi cetha. Tuladha aturipun panatacara, upaminipun :
Sagung para tamu kakung saha putrid ingkang tuhu kinurmatan , kinarya hamangun regenging suwasana, ing mangke badhe ka aturaken panglipur sawetawis awujud Beksan Karonsih ingkang badhe katindakaken dening Dimas Priyambada saha diajeng Lesmanawati, saking Sangar Tari Mandragini.
Dhumateng Para paraga ingkang hanawung karti, ambokbilih sampun siyaga ing sedayanipun sumangga kula dherekaken hangayahi gati. Katur Sagung Para tamu, sugeng hamirsani.
2. Salah satunggaling cara kangge ngendhaleni tamu supados mboten jengkar saderengipun paripurna , kejawi Panatacara mbudidaya murih pasamuan nengsemaken para tamu, ugi kanthi panyuwunan saking panatacara. Langkung-langkung menawi mboten wonten panglipur sasanesipun gendhing ingkang lumantar kaset, ing mangka kadang sinoman dereng purna anggenipun ngaturaken pasugatan, prayogi panatacara matur dhumateng para tamu, upaminipun :
Sagung para tamu ingkang minulya ing budi, mawantu-wantu panyuwuningipun R. Harjuna sekalian, mugi wonten keparengipun sagung para tamu sekeca lenggah ngantos paripurna pahargyan ing wanci punika. Menawi ing mangke para kadang sinoman sampun purna nggennya hangaturaken pasugatan, tumuli badhe kula dherekaken hamungkasi pahargyan ing wanci punika. Sinambi hangantu purnanipun para kadang sinoman hangaturaken pasugatan, keparenga miyarsakaken larasing gendhing ………………..
Tidak ada komentar:
Posting Komentar